Tiroid Bezi Hormonları
Büyüme, gelişme ve çeşitli metabolik olaylar için ...
Tiroid nodülü; tiroid bezi içerisinde oluşan kitleler olarak tanımlanmaktadır. Farklı büyüklük ve yapılarda bulunan tiroid nodüllerinin pek çoğu iyi huylu ve zararsız olmakla birlikte bir bölümü takip ya da tedavi gerektirmektedir.
%5 ila %10 oranında kanser riski barındıran tiroid nodüllerinin diğer iyi huylu nodüllerden ayırt edilmesinde ultrasonografi ve ince iğne aspirasyon biyopsisi bize yol gösterici olmaktadır.
Nefes darlığı ve yutkunma güçlüğü gibi bası semptomları, hipertiroidi ve kanser gibi durumlara yol açabilen tiroid nodüllerinin, erken tanısı ve nitelikli tedavisinin mutlaka alanında tecrübeli doktorlar tarafından uygulanmaları gerekmektedir.
Tiroid bezi hastalıkları arasında en sık karşılaşılan problem olan tiroid nodülleri, Türkiye’de de oldukça sık görülmektedir. Tiroid bezinin büyümesi anlamına gelen guatr ve tiroid nodülü oluşumunun temelinde iyot eksikliğinin önemli olduğu düşünülmektedir. Beslenme alışkanlıkları ve içme sularındaki iyot eksikliğine bağlı olarak ülkemizin bazı bölgelerinde diffüz guatr ve nodüler guatr hastalıklarını daha sık olarak görmekteyiz.
Tiroid nodülü; tiroid dokusu içerisindeki izole şişlik olarak tanımlanmaktadır. Fizik muayene, kan testleri ve radyolojik tanı yöntemleri (öncelikle tiroid ultrasonografisi) ile belirlenen tiroid nodüllerinin tamamının kanser olmadığı ve kansere dönüşmeyeceği unutulmamalıdır.
Tiroid ultrasonografisi sırasında kanser riski açışından kuşkulu olarak değerlendirilen tiroid nodüllerine tanısal amaçla ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılmalıdır. Hipertiroidisi yani zehirli guatr tablosu olanlarda hastalığın tiplendirmesini yapmak amacıyla tiroid sintigrafisi yapılması da gerekebilir. Radyoizotop maddenin damar yolunda verilmesi ile yapılan bir tetkiktir. Radyoizotupun tutulmasına bağlı olarak sıcak nodül veya soğuk nodül olarak yorum yapılır. Tiroid sintigrafisi ile hastalığın toksik adenom, toksik nodüler guatr ya da Graves hastalığı gibi ipertiroidi yapan nedenlerden hangisi olduğuna karar verilebilir.
Tiroid nodüllerinin tanı ve tedavisinde genel cerrahlara da iş düşebilmektedir. Özellikle bu konuya ilgi duyan ve klinik uygulamalarında tiroid ve paratiroid cerrahilerine ağırlık verenler endokrin cerrah sıfatını kullanırlar. İstanbul, İzmir ve Ankara nodül cerrahı alanında pek çok başarılı cerrahın çalışmalarını sürdürdüğü şehirlerdir.
Tiroid kanserlerinin gelişiminde genetik faktörler ve baş boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması önemli faktörlerdir. Ayrıca çocukluk ve ergenlik döneminde ortaya çıkan tiroid nodüllerinin de kanser riskinin daha yüksek olabileceği akılda tutulmalıdır.
Kadınlarda daha sık görülen tiroid nodüllerinin bazı durumlarda ameliyat ile tedavi edilmesi gerekmektedir. Tiroid nodüllerinin herhangi birinde kanserli hücre tespit edilmesi, kanser şüphesinin bulunması, takip sürecinde nodülün hızlı büyüdüğünün tespit edilmesi, birden fazla nodülün varlığı ve hipertiroidi tespit edilmesinin yanı sıra hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyecek ses kısıklığı yutma güçlüğü ve kozmetik problemlerin açığa çıkması durumunda tiroid nodül ameliyatı gerekebilmektedir.
Tiroid nodül tedavisinde cerrahi yöntemlerden önce günümüzde iğne biyopsisi uygulanmaktadır. Böylece gereksiz cerrahi işlemler de önlenebilmektedir. Tiroid nodülü ameliyatlarında birden fazla yönteme başvurulabilmektedir. Bu yöntemler;
Tiroid ameliyatı sonrası süreçte hastanın yakın takipte olması, tiroid hormonlarının periyodik olarak ölçülmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bazı hastalarda dışarıdan tiroid hormonu alımı hayat boyu gerekebilmektedir. Bu süreçte hastaların doktor önerileri dışına çıkmaması, kullanılması gereken ilaçların aksatılmaması büyük önem taşımaktadır.
Tiroid nodülü halk arasında boğazda nodül olarak da bilinmektedir. Bu şikayet günlük yaşamda birtakım problemlere yol açmaktadır. Peki boğazda nodül nasıl anlaşılır?
Aynı zamanda boğazda nodül belirtileri; nodülün hormon salgılaması durumunda zehirli guatr belirtileri de yaşanabilmektedir. Çarpıntı, titreme, terleme, kilo kaybı gibi şikayetler yaşanabilmektedir.
Tiroid nodülü belirtileri; boyunda dolgunluk ve şişlik, ses kısıklığı ya da çatallanması, boyunda ağrı ve rahatsızlık hissi. Nefes almada ya da yutmada güçlük şeklinde sıralanabilir.
Boğazda tiroid nodülleri, genellikle tiroid bezinin içindeki hücrelerin anormal büyümesinden kaynaklı oluşur. Tiroid nodülleri oluşumu için kesin bir neden bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri nodüllerin gelişimine katkıda bulunabilir. Bu risk faktörleri; genetik yatkınlık, yaş, cinsiyet, radyasyona maruz kalma ve yetersiz iyot alımı şeklinde sıralanabilir.
Tiroiddeki nodüller ilk önce ultrasonla görüntülenir. Riskli görülen durumlarda biyopsi yapılır.
Tiroid nodülü kanser özellikleri taşıdığı zaman tehlikeli hale gelir. Ancak kanser özelliği taşımasa da 3-4 cm’ye ulaşmış nodüller ameliyat gerektirir.
Çoğu tiroid nodülü, iyi huylu ve belirtiler göstermeyen, yani "sessiz nodüller" olarak adlandırılır. Bu tür nodüller genellikle tedavi gerektirmez ve takip edilirler. Bazı durumlarda, bu nodüller küçülebilir ya da tamamen kaybolabilir. Ancak, nodül kanserliyse veya büyümesine neden olan başka bir sorun varsa, tedavi edilmesi gerekir.
Tiroid nodülü 3-4 cm’ye ulaştığı zaman ameliyat edilmelidir. Aksi halde nefes darlığı ve yutkunma problemlerine yol açabilir.